Қазақстандық жылқытанушы ғалымдардың кітаптары

Қазақстан Республикасындағы жылқы шаруашылығы саласына қатысты Тәуелсіздің жылдарында жарық көрген оқулықтар мен оқу құралдары және ұсыныстар мен кітаптар.

Редакциялық ескерту: Ғалымдардың ғылыми еңбектері қазақ және орыс тілінде жарық көрген. Біз басқа тілде шыққан еңбектерді аударған жоқпыз. Себебі, аудару барысында түрлі өзгеріске ұшырауы мүмкін немесе нақты мағынасы ашылмай қалуы ықтимал. Сондықтан оқырмандарымыздан кешірім сұраймыз?!

«Ғылым мен білімді дамыту жалпы ұлттық саяси міндет», – деп Елбасы Н.Ә.Назарбаев тұжырым жасағанындай ғылыми кадрлардың біліктілігін, кәсіби шеберлігін дүниежүзілік стандартқа сәйкес дамыту қоғамдағы көкейкесті мәселе.

Саясатта ғана емес, ғылымда да түбегейлі бетбұрыс қажет болды. Ғалым көп болғанмен, оқулық жаза алатын, шәкірт танымын бағамдай алатын кәсіби деңгейі кемел азаматтар азын-шоғын ғана. Кеңестік ғылым мектебінің озық үлгісін тәуелсіз елдің бағына шебер пайдалана білген ғалымдар еңбектерінің маңызы айырықша!

1. Қадірова Р.Х., Шәкиева Р.А. «Жылқы еті-шипалы тағам» Алматы. Қайнар, 1991 жыл.
2. Черепанова В.П., Дуйсембаев К.И. и др. «Рекомендации по технологии приготовления кумыса «Кайнар», 1991г.
3. Бозымов Қ.Қ. «Жылқы және түйе шаруашылығы» оқу құралы. Алматы, Қайнар, 1993 жыл.
4. Төтенаев Б. «Қазақтың ұлттық ойындары». Алматы, Қайнар. 1994 жыл.
5. Дәдебаев Ж. «Тұлпардың сыны мен бабы». Алматы, Бастау, 1994 жыл.
6. Дүйсембаев К.И., Бегимбетова Г.С., Жүнісов А.М. «Жылқы шаруашылығы». оқу құралы. Алматы, 1995 жыл.
7. Зотиков В.И. «Породы лошадей». Акмола, 1995 г.
8. Таникеев М. «Мир народного спорта». Алматы, Санат. 1998 г.
9. Рзабаев С.С. және т.б. «Мұғалжар» жылқысының мемлекеттік асылдандыру кітабының 1 томы.- Астана 2003 жыл.
10. Нечаев И.Н., Рзабаев С.С., Әкімбеков А.Р. и т.д. «Инструкция по бонитировке племенных лошадей местных пород». Казахстан, Астана, 2004 г.
11. Бегімбетова Г. «Жылқы және түйе шаруашылығы». Алматы, Қайнар, 2004 ж.
12. Жабайхан К. «Жылқы шаруашылығы экономикасы». Алматы, 2004 жыл.
13. Нечаев И.Н., Тореханов А.А., Жумагул А., Сизонов Г.В., Жайтапов Т.А., Кикебаев Н.А., Нурушев М. «Казахская лошадь».- Алматы, 2005 г.
14. Нурушев М. «Адаевская лошадь».- Актобе, 2005 г.
15. Бегімбетова Г.С., Жүнісов А.М. «Жылқы шаруашылығы» оқу құралы. Алматы, 2006 жыл.
16. Әкімбеков Б.Р., Мүсілімов Б.М., Әкімбеков А.Р. «Жылқы шаруашылығы» оқулық, Қостанай, 2007 жыл.
17. Рақышев К., Түгел С. «Қазанат» Алматы, «Дом Таймас», 2007 жыл.
18. Муслимов Б.М., Брель И.М.«Практикум по коневодству» Костанай, 2007 г.
19. Әкімбеков Б.Р., Мүслімов Б.М., Әкімбеков А.Р., Дәленов Ш.Д., «Жылқы шаруашылығы». Қостанай, 2007 жыл.
20. Дуйсембаев К.И., Джунисов А.М. «Методические рекомендации по ранней оценке и отбору молодняка лошадей в продуктивном коневодстве», Алматы, Изд. Агроуниверситет, 2008 г.
21. Дүйсембаев К.Ы., Жүнісов А.М. «Өнімді жылқы шаруашылығында жылқы төлдерін ерте кезінен бағалау және сұрыптау». Әдістемелік нұсқаулық. Алматы, 2008 жыл.
22. Исхан Қ.Ж. «Жылқы шаруашылығы» оқу құралы. Алматы қаласы, 2009 жыл.
23. Ахмет Т. «Қазақ жылқысының тарихы» ЖШС «Алматы кітап баспасы», 2010 жыл.
24. Рзабаев Т.С. «Кушумская порода лошадей» (Актюбинская популяция) монография, Актобе. ТОО «ИПЦ Кокжиек», 2011 г.
25. Исхан Қ.Ж. «Атсайыс ойындары» оқу құралы. Алматы қаласы, Нұр-Принт баспасы 2011 жыл.
26. Акимбеков А.Р. «Казахские лошади типа жабе» (селетинский заводской тип). Алматы. Нур-Принт, 2011 г.
27. Акимбеков А.Р. «Казахские лошади типа жабе»(селетинский заводской тип) монография. Алматы. Нур Принт 2011 г.
28. Х.Ә.Әубәкіров т.б. Оңтүстік өңірінде табынды жылқы шаруашылығын дамытудың технологиялық негіздері: Нұсқаулық /ОБМжӨШҒЗИ. Тараз, 2011 жыл.
29. Арын Е. «Қазақстандағы ат спортының дамуы»: оқулық / Е. Арын, У. Алмішев, Т. Бексеитов . — Алматы, 2011 жыл.
30. Акимбеков Б.Р., Акимбеков А.Р., Исхан К.Ж., Бақтыбаев Г. «Разведение и содержание лошадей» учебное пособие. Алматы, 2012 г.
31. Акимбеков Б.Р., Акимбеков А.Р., Омаров М.М., Мусин Д. «Все о лошадях» Алматы, ТОО «Нур-Принт» 2012г.
32. Нечаев И.Н., Рзабаев С.С., Бегімбетова Г.С. и др. «Мугалжарские лошади» монографияг Алматы Нур Принт 2013 г.
33. Бегімбетова Г., Исхан Қ. «Ат спорты» оқу құралы. Алматы, 2013 жыл.
34. Кикебаев Н.А., және т.б. «Атың бәйгелі болсын» жылқы туралы қазақ мақал-мәтелдері. Қостанай; 2013 жыл.
35. Дуйсембаев К.И., Акимбеков Б.Р., Акимбеков А.Р. «Коневодство» Учебник.«Айтумар», Алматы, 2013 г.
36. Әкімбеков Б.Р., Әкімбеков А.Р. «Әлемдегі негізгі жылқы тұқымдары» Алматы; ТОО «Нур-Принт» 2013 жыл.
37. Әбішұлы С., «Тұлпардың тұяғымен өрілген тарих» Алматы; «Информ-А» 2013 жыл.
38. Бекен Қайратұлы «Қазақтың атбегілік өнері», Астана 2013 жыл
39. Асанбаев Т.Ш., Усенова Л.М. «Альбом пород и основных мастей лошадей» Учебное пособие. Материалы для учебных пособий по предмету «Коневодство, технология производства молока и конины». Павлодар, 2013 г.
40. Асанбаев Т. Ш., Уахитов Ж. Ж. «Жылқы шаруашылығы, қымыз және ет өндіру технологиясы» Оқу құралы.«Кереку баспасы», Павлодар, 2014 жыл.
41. Косинцев П.А., Самашев З. Ж. «Берел жылқылары» морфологиялық зерттеу.«Астана баспасы», Астана, 2014 жыл.
42. Исхан Қ.Ж., Бегімбетова Г.С., «Жылқы шаруашылығының практикумы» оқу құралы. Алматы, Нур-Принт 2014 жыл.
43. Нечаев И.Н.,Исхан К.Ж и др. «Рекомендадция по эффективности выращивания чистокровных лошадей в Республике Казахстан» Редакционно-издательсий отдел АО НЦ НТИ 2014 г.
44. Нечаев И.Н.,Исхан К.Ж и др. «Рекомендация по развитию молочного коневодства и семейного кумысопроизводства в Республике Казахстан» Редакционно-издательсий отдел АО НЦ НТИ 2014 г.
45. Асанбаев Т. Ш., Усенова Л.М. «Модель определения возраста лошадей по строению зубной системы» Учебное пособие. Материалы для учебных пособий по предмету «Коневодство, технология производства молока и конины». Павлодар, 2015 г.
46. Тоқтабай А. «Түркі халықтарының жылқы мәдениеті». Астана, Ғылым, 2015 жыл.
47. Асанбаев Т. Ш. «Практикум по коневодству» Учебное пособие.«Эверо», Алматы, 2016 г.
48. Асанбаев Т. Ш. «Улучшение продуктивности казахской породы лошадей путем скрещивания с жеребцами новоалтайской породы в условиях северо-востока казахстана» монография. «Эверо», Алматы.-2016 г.
49. Исхан Қ.Ж. «Мініс жылқыларының ұшқырлық сапасы» (құлындардың туылу мерзіміне байланысты) монография. Алматы, «Нұр-Принт» 2016 жыл.
50. А.Р.Акимбеков., Д.А.Баймуканов., Ю.А.Юлдашбаев., В.А Демин. К.Ж.Исхан. «Коневодство» Учебное пособие. Москва: КУРС: ИНФРА-М, 2017 г.
51. Мұхтарұлы Б. «Арғымақ» кітап. Алматы, 2017 жыл.
52. Омашев К.Б., Кадыкен Р., Асанбаев Т. Ш. «Қазақстанда өсірілетін мал тұқымдары» оқулық. «Эверо», Алматы: 2017 жыл.
53. Сұлтанов Ө.С., Жикишев Е.Қ., Ибраев Д.К. «Жылқы шаруашылығы» (практикум). Астана, 2017 жыл.
54. Асанбаев Т. Ш., «Биолого-физиологические особенности лошадей», Изд. «Эверо», Алматы, 2018 г.
55. Исхан Қ.Ж. «Ат спорты». Оқулық. Алматы қаласы, «Айтұмар» 2018 жыл.
56. Көкпар. Жәкітай Т. Астана, «Big Draem», 2018 жыл.

Тәуелсіздікке дейін жарық көрген еңбектер

ҚР жылқы шаруашылығы саласына қатысты 1953-1991 жылдар аралығында жарық көрген оқулықтар мен оқу құралдары, ұсыныстар мен кітаптар.

1. Колосовский В.П. «Лошади Туркестана». Ташкент. 1910 г.
2. Керимбаев Д.К. «Коневодство в Казахстане». Алматы, Казгосиздат. 1951 г.
3. Барминцев Ю.Н. «Казахская лошадь // Книга о лошади». М. Сельхозгиз. 1952 г.
4. Г.Г. Хитенков «Кустанайская порода лошадей». – Москва, Сельхозизд. 1953 г.
5. Ю.Н. Барминцев «Эволюция конских пород в Казахстане»1958 г.
6. П.А. Федотов «Организация робот на кумысной ферме». Алматы.1958 г.
7. Ю.Н. Барминцев «Мясное и молочное коневодство».-Москва, 1963 г.
8. А.И. Беляев «Коневодство Актюбинской области» Алматы, Кайнар, 1967 г.
9. А.И. Имангалиев «Адаевская лошадь».Алматы, Кайнар. 1969 г.
10. А.И. Беляев «Казахская лошадь джабе». Алматы, Кайнар, 1973 г.
11. И.Н. Нечаев «Мясное коневодство (табунное)». Алматы, Кайнар, 1975г.
12. З.С.Сеитов, К.И.Дуйсембаев, А.Н. Хасенов, В.П.Черепанова «Кумыс и шубат». – Алматы, Кайнар, 1979 г.
13. Ю.Н.Барминцев, В.С.Ковешников, И.Н Нечаев. и др. «Продуктивное коневодство». Москва, Колос, 1980 г.
14. Ю.Н.Барминцев т.б. «Өнімді жылқы шаруашылығы». Алматы, Қайнар, 1980 ж.
15. Федотов П.А. «Национальные конноспортивные игры». Алматы, Кайнар, 1980 г.
16. Б.Х.Садыков «Конина». Алматы, Кайнар, 1981 г.
17. П.А. Федотов «Коневодство». Москва, Колос, 1981 г.
18. Жанәбілов Ш. «Қазақша мал атаулары». Алматы, Қайнар, 1982 жыл.
19. Әлімбеков Б., Дүйсенбиев К. «Жылқы өсірушінің анықтамалығы». Алматы, Қайнар, 1983 жыл.
20. Федотов П.А. «Под седлом и упряжи». Алматы. Кайнар. 1984 г.
21. «Ер қанаты» құрастырған Жанболат Аупбаев. Алматы, Қайнар, 1987 жыл.
22. С.С. Рзабаев «Повышение племенных и продуктивных качеств джабе». Алматы. «Қайнар». 1981 жыл.
23. М.Н. Борисов «Кушумская порода лошадей». Алматы, Кайнар. 1983 г.
24. Б.Р.Әкімбеков «Етті-сүтті жылқы шаруашылығы». Алматы, Қайнар, 1984 жыл.
25. П.А.Федотов «Коневодство Казахстана». Алматы, «Кайнар», 1986 г.

Құрметті оқырман, бұл әзірге біздің қолда бар анықтамалықтар. Еліміздің ардақты түлігі жайлы еңбек жазып, қалың оқырманға игілікті іс жасаған авторларымыз мұнан да көп болуы мүмкін. Сондықтан, әлдеқалай біздің тізімге енбей қалған ғалым, зерттеуші, жылқытанушылар болса, бізге хабарласып, өз еңбегін жолдауына болады. Ол үшін +77783471708 номеріне whatsapp арқылы хабарлассын.

Дайындап, ұсынған жылқытанушы ғалым Қайрат Исхан.

argymaq.kz