Қазақстан жылқытанушы ғалымдарының патенттері

Еліміздің тәуелсіздігінің алғашқы күнінен бастап отандық ғылымды дамытуға ерекше назар аударылды. Ғалымдардың, сондай-ақ ғылыми ұйымдардың әртүрлі халықаралық бағдарламалар мен жобаларға қатысуы кеңейді.

Елбасы өзінің «Ұлы даланың жеті қыры» атты мақаласында атқа міну мәдениетінің қазақ жерінде пайда болғандығы туралы баяндайды. Бұл – қазақ елі әлемдік мәдениет пен өркениет тарихындағы құнды рухани мұраны игергендігінің дәлелі!

Қазақ елінің жылқы шаруашылығы саласын зертеп, зерделеп жүрген тай төбеліндей ғалымдардың егемендік алғаннан бастап 1991-2018 жылдар аралығында жеткен жетістіктері төменде берілген:

1994 жылы

Кеңесхан Дүйсембаев. Устройство для отделения качественого молока от маститного в процессе доения кобыл (патент №5258) 04.03.1994 ж.

1998 жылы

Жабы типті қазақ жылқысын таза тұқымды мал өсіру әдісімен іріктеп жетілдіру нәтижесінде ет-сүт бағытындағы Мұғалжар жылқы тұқымы шығарылды (ҚР АШМ 30.12.1998 ж. №156 бұйрық). Авторлары: Барминцев Ю.Н., Нечаев И.Н., Кикебаев Н.А., Рзабаев С.С., Жұмағұл А.Е., Бегімбетова Г.С. және т.б.

2001 жылы

Кеңесхан Дүйсембаев. Способ определения годового норматива энергетического питания дойных кобыл. Патент №7576, 2001 ж.

Нечаев И.Н., Рзабаев С., Жұмағұл А.Е., және т.б Мұғалжар тұқымы ішіндегі Ембі типі зауыттық типі (патент № 184), 21.11. 2001 жыл

Нечаев И.Н., Рзабаев С., Жұмағұл А.Е., және т.б Мұғалжар тұқымы ішіндегі Қайыңды зауыттық типі (патент №185 ), 21.11. 2001 жыл

2002 жылы

Кеңесхан Дүйсембаев. Способ ранговой оценки кобыл по приспособительным качествам в табунном коневодстве. (предпатент №1142), 2002 жыл.

2009 жылы

Нечаев И.Н., Жұмағұл А.Е., және т.б. Мұғалжар тұқымы ішіндегі Қожамберді типі (патент № 60), 2009 жыл.

2010 жылы

Жұмағұл А.Е., Тұрабаев А.Т., және т.б. Мұғалжар тұқымының Құланды типі (патент №153) 2010 жыл

Иманғалиев А.И., Сизонов Г.В., Степачев В.В., және басқалар. Қазақ жылқысының адай тұқымдық тобының Есполайторы (патент №154) 2010 жыл.

Нечаев И.Н., Жұмағұл А.Е., Тұрабаев А.Т., және т.б Зауыттық аталық із Құлан 77-95 (патент №155), 15.10.2010 жыл.

Нечаев И.Н., Жұмағұл А.Е., Тұрабаев А.Т., және т.б Зауыттық аталық із Арал 4-94 (патент №156), 15.10.2010 жыл.

Иманғалиев А.И., Сизонов Г.В., Степачев В.В., және т.б. Қазақ жылқысының адай тұқымдық тобының Есполайжирен (патент №157) 2010 жыл.

Иманғалиев А.И., Сизонов Г.В., Степачев В.В., және т.б. Қазақ жылқысының адай тұқымдық тобының Амандықторы 9-78 (патент №158) 2010 жыл.

Сизонов Г.В., Степачев В.В., және т.б. Қазақ жылқысының адай тұқымдық тобының Маңғыстау зауыттық типі апробацияланды (патент №) 2010 жыл.

Сизонов Г.В., Степачев В.В., және т.б. Қазақ жылқысының адай тұқымдық тобының Үстірткөк пен Қайнарбайкөк аталық ізді апробацияланды (патент №) 2010 жыл.

2011 жылы

Рзабаев С.С. және т.б. Мұғалжар тұқымы ішіндегі Жем тұқымішкілік зауыттық түрі апрбацияланды (патент № 185), 27.01.2011 жыл.

Рзабаев С.С. және т.б. Мұғалжар тұқымы ішіндегі Қайыңды тұқымішкілік зауыттық түрі апрбацияланды (патент № 184), 27.01.2011 жыл.

Рзабаев С.С. және т.б. Көшім тұқымында Крепыш зауыттық аталық із апробацияланды (патент № 187), 27.01.2011 жыл.

Рзабаев С.С. және т.б. Көшім тұқымында Гром зауыттық аталық іздер апробацияланды (патент №186), 27.01.2011 жыл.

Рзабаев С.С. Нечаев И.Н., Жұмағұл А.Е., «Мұғалжар жылқы тұқымы» селекциялық жетістік (патент № 178), 15.09.2011 жыл

2013 жылы

Әкімбеков А.Р.және т.б.Заводская линия Памир 127-78 казахских лошадей типа жабе (патент №286) 15.04.2013 жыл.

Әкімбеков А.Р.және т.б.Селетинский заводской тип казахских лошадей типа жабе (патент № 287)15.04.2013 ж.

Әкімбеков А.Р. және т.б.Заводская линия Браслет 13-74 казахских лошадей типа жабе (патент №288)15.04.2013 ж.

Әкімбеков А.Р. және т.б.Заводская линия Задорно 51-76 казахских лошадей типа жабе (аатент №289)15.04.2013 ж.

Степачев В,В.және т.б.Заводская линия Хитрец кушумской породы (патент №325) 24.06.2013 ж.

Степачев В,В. жәнет.б.Заводская линия Ласково кушумской породы (патент №324)24.06.2013 ж.

Степачев В,В.жәнет.б.Заводская линия Байкал кушумской породы (патент №323) 24.06.2013 ж.

Нечаев И.Н. жәнет.б.Заводская линия Меймана кожамбердинского внутрипородного типа мугалжарской породы (патент № 326)24.06. 2013 ж.

Кикебаев Н.А. жәнет.б.Заводская линия Неон 464 костанайской породы (патент №319)29.05.2013 ж.

Кикебаев Н.А.және т.б. Заводская линия Форт 464 костанайской породы (патент №320) 29.05.2013 ж.

2015 жылы

Рзабаев С.С. және т.б. Көшім тұқымында Самоцвет зауыттық аталық іздер апробацияланды (патент № 586), 27.01.2015 жыл.

Асанбаев Т.Ш.және т.б. Заводская линия Зонтик 140-70казахских лошадей типа жабе (патент № 566) 15.04.2015 жыл.

Асанбаев Т.Ш.және т.б. Заводская линия Зов 113-75казахских лошадей типа жабе (патент № 567) 15.04.2015 жылы.

Асанбаев Т.Ш. және т.б. Заводская линия Асема 151-76казахских лошадей типа жабе (патент № 565) 15.04.2015 жыл.

Асанбаев Т.Ш.және т.б. Бестаускийзаводской тип казахских лошадей типа жабе (патент № 568) 15.04.2015 жыл.

Рзабаев С.С. және т.б. Мұғалжар тұқымында Палуанторы 136-91зауыттық аталық іздер апробацияланды (патент № 855), 27.10.2018 жыл

Рзабаев С.С. және т.б. Мұғалжар тұқымында Бау 208-96 зауыттық аталық іздер апробацияланды (патент № 554), 27.10.2015 жыл

Рзабаев С.С. және т.б. Мұғалжар тұқымында Бекзат 187-91зауыттық аталық іздер апробацияланды (патент № 557), 27.10.2015 жыл

2016 жыл

Степачев В,В. және т.б.Жангалинский заводской тип кушумской породы лошадей (патент № 600)24.06.2016 жыл.

2018 жылы

А.Р.Акимбеков., Д.А.Баймуканов., К.Ж.Исхан., Ю.А.Юлдашбаев. «Способ отбора казахских лошадей жабе для селекционного процесса» (атент № RU 2648148) 21.03.2018 жыл.

Деректерді дайындап ұсынған: Жылқытанушы ғалым Қайрат Исхан