Ақберен Елгезек. Лашын (баллада)

Жүрген кезде келер шаққа көз тігіп,
Бедеу торы құлындады. Естідік.
Еш бәйгеге ат қоспайтын әулеттің,
Көңілінен қоңырсамал есті үміт.

Хақтан мен де алғандай ем сыйлықты,
Өгей атам боратады бұйрықты.
«Құлыншаққа көзің тиер!» — деп,
Маған
Дәл сол күні өлердейін шүйлікті.

Берсе ғой деп сол биенің құлынын,
Тезек терем, үзілгенше жұлыным.
Өгей шалдың қас-қабағын бағамын,
Тумасам да баласы боп ұлының.

Сәби едім, келер күнге сенетін,
Сол құлыннан басқа арманым жоқ еді.
Қызғаныштан қып-қызыл боп жүрдім мен,
Қырсық шалдың немересі көп еді.

Көңіліме тынымсыз күй бұйырды,
Бағып жатам жылқы келер қиырды.
Тау етегі – тобылғы еді қап-қалың,
Елестетер шұрқыраған үйірді.

Құштарланған қиялымның күшімен,
Атқа мінем!..
Ол елес қой, түсінем.
Кіп-кішкене күдігімдей кісінеп,
Қоңыр төбел құлын кірер түсіме.

Бар мұңымнан сол қуаныш басым боп,
Құлынымды жүрдім жалғыз досым деп.
Арманымды біреу сезіп қоярдай,
Іштей ғана еркелетем: «Лашын!» деп.

Құлағы оның қалар сонда дір етіп.
Тай боп өсті, бір жарымдай жыл өтіп.
Қырсық шалдан қорлықты көп көрсем де,
Жүруші едім Лашынымды жыр етіп.

Өзім мініп, өзім алғаш үйретіп,
Жүргенімде, кетті талай сүйретіп.
Ондай кезде мәз болатын қырсық шал,
Сар сақалын иегінде билетіп.

Қозы бақтым.
Қой құрттадым ашынып.
Ала жаздай серік болды Лашыным.
Қарашада еркіндікке жібердім,
Қалмасын деп мен секілді басылып.

Сол кеткеннен қоңыр төбел жоғалды.
Ал, қырсық шал «өй, әкеңнің!..» деп алды.
«Әкең..» деуі бер жағы ғой кәпірдің,
Лашын үшін талай рет сабалдым.

Мен де бірақ «кесір» едім қағынған,
Ешбір жанға кезім де жоқ жағынған.
Кейін білдім, қоңыр тайды қырсық шал,
Сатқан екен көрші ауылға, соғымға.

Мен де іштей «өй, әкеңнің!..» деп алдым.
Иә, солай… қоңыр төбел жоғалды.
Есесіне, қоңыр дәптер ішіне,
Жан сырымды өрнектейтін боп алдым.

Бірте-бірте жырлар жаздым тәп-тәуір,
Келмес жаққа жетім жылдар кетті ауыр…
Анда-санда азаптайды, еске алсам,
Жүрегімді, сол баяғы кекті ауыл.

Лашыным-ай!..
Үні келіп құлаққа,
Жаңғырық боп адасады жыраққа.
Ол Пегасқа айналды ғой мен үшін,
Ақ қанатты, қоңыр төбел пыраққа!

Өтсе-дағы есіл күн мен есіл түн,
Өмір бірақ керемет қой, о, шіркін!..
Өжет болып өскеніме өкінбен,
Тек сол үшін қырсық шалды кешірдім!…

Ақберен Елгезек